Ivan Pouwels

Op 6 juli was het eindelijk zover: de lancering van de herziene versie van het boek ‘Vernieuwen met vereniging 3.0’, getiteld ‘Vereniging 3.0 en verder’.

In de vele gesprekken met verenigingsprofessionals, managers en bestuurder die volgden op het verschijnen van de eerste druk in 2019, is vaak gevraagd naar ‘de volgende stap’. De pandemie, die op veel verenigingen grote impact heeft gehad, en de hectiek van de periode na Covid, rechtvaardigen in toenemende mate de vraag ‘komt er na 3.0 een vereniging 4.0 en hoe ziet die er dan uit?’. Ondanks dat het nooit de bedoeling was om één blauwdruk voor verenigingen voor te schrijven, geeft ‘vereniging 3.0’ wel een schets van de ontwikkelingen van verenigingen in de afgelopen jaren. Dus toen zich de noodzaak van een herdruk aandiende is gekozen voor een herziene uitgave die de meeste recente ontwikkelingen in verenigingen benoemt en een perspectief schetst dat verder gaat dan ‘3.0’.

Tijdens de boekpresentatie is een inkijk gegeven in dit nieuwe perspectief: over vereniging 4.0 en de aankomende consolidatie en specialisatie van verenigingen in Nederland. Hierna hebben verschillende verenigingsmanagers hun licht laten schijnen op de laatste trends in verenigingsland en is een eerste exemplaar overhandigd aan Fred Schoorl, voormalig directeur van de BNA.

Na afloop is met de mede initiatiefnemers van het boek, Wijnand van Unen van Wissenraet Van Spaendonck en Cécile Veldman van De Nederlandse Associatie, het glas geheven en is samen met verschillende verenigingsmanagers en -experts de komst van het boek gevierd.

Op het jaarcongres van MKB-Nederland mocht ik een inkijkje geven in de laatste inzichten in de ontwikkeling van branche- en ondernemersverenigingen. Dit, onder andere, op basis van data uit de branchemonitor van VNO-NCW en MKB-Nederland en inzichten van diverse verenigingsmanagers.
In het ‘voorprogramma’ van Jacco Vonhof en de Minister-President, was het een plezier om met ondernemers, bestuurders en directeuren van brancheverenigingen kennis uit te wisselen over belangrijke ontwikkelingen die het landschap van branche- en ondernemersverenigingen de komende tijd gaan bepalen. Over de behoefte aan wendbare verenigingen, de stapeling van crisis, de groeiende kloof in de achterban van verenigingen, het toegenomen aanbod aan samenwerking en de overheid die lijkt terug te zijn van weg geweest. Wat deze ontwikkelingen betekenen voor de toekomst van branche- en ondernemersverenigingen? In ieder geval niet noodzakelijkerwijs een lineaire opvolging van ‘vereniging 3.0’ naar ‘4.0’, maar diverse scenario’s van specialisatie tot consolidatie.

In de huidige arbeidsmarkt is het een forse uitdaging om voldoende gekwalificeerd personeel te vinden en te behouden. We hebben te maken met een ongekende krapte op de arbeidsmarkt. Volgens het CBS overtrof in het tweede kwartaal van 2021 het aantal vacatures, voor het eerst sinds 50 jaar, het aantal werklozen. Waren er in het tweede kwartaal per 100 werklozen 106 vacatures, in het derde kwartaal liep dat al op tot 126 vacatures.

Ook verenigingen die werken met een professionele werkorganisatie merken dat ze te maken krijgen met een steeds competitievere arbeidsmarkt. In deze toegenomen ‘battle for talent’ zullen ook verenigingen zich moeten mengen en ontwikkelen tot een aantrekkelijk werkgever.

Dit vraagt van verenigingen dat ze blijvend investeren in bestaand personeel en jong talent weten te ontwikkelen. Opleiding speelt hierin een cruciale rol. Het werken in een vereniging vraagt daarbij om specifieke kennis en competenties die niet altijd in het reguliere aanbod van de bedrijfs- of overheidsopleidingen zijn terug te vinden. Des te belangrijker dat er de laatste jaren steeds meer aandacht is voor het vak verenigingsmanagement en dat dit resulteert in een beter en breder aanbod aan vakopleidingen op het gebied van het ‘werken in een vereniging’. Ik zou iedereen willen oproepen om van dat aanbod gebruik te maken!

Meer weten, neem een kijkje op de site van de DNA Academie: De Nederlandse Associatie – Academie